بنام اونکه الله هست نومِش     بُوَد از هر سخن برتر کلومِش

        روزی بی روزی نبی، دالوئی بی چادر نشین که و مال دنیا تِنا یَه بز داشت و با شیر بز زِندَی ایکرد . هر روز پسین بز ایدُ و شیرشَ درکُماچی ایکِرد و یه مَجمَه سرش ایناد و امّا آخِر شو که ایبی روُوَهی ایمَی و شیرَ ایخَرد .

        بعد از چند روز دالو درمانده اوُبی و خرجی هم نداشت ، فکری وَ سرش زَی ، پسین که شیرَ ایدُو  و مِنِ کماچی کِرد و مَجمَه نَه داغ کِرد و نَها سَرِش روُوَه تا اُومَی شیرَ بِخَرِ زَبونش وَ مَجمَه دیسِست و از دردِ زبونِشُ وَرگشت . در ای مَوقَع دوُمبِش هم وَ مَجمَه دیسِستُ و کَنِست .

       صُبح که وابی روُوَیَل وَ هُو حَندیدِن و هیچ جا رَهش نیدادِن نزدیک ظهر تَی دالو رَه و گُو ای دالو دُمُمَه بده تا مو بَرم بَوزی کنم و در جمع روُوَیَل مُونه رَه بِدِن . دالو گُو بِرَه شیرُمِ بیار تا دُمِتَه وَ تو پس بِدُم ، روُوَه و دالو تی قاضی رَدِن . قاضی حکم کِرد روُوَه شیر دالونَه بده و دالو دُمبَ روُوَنه بده .

        سی هم یو روُوَه ظرفی وَرداشت و تی بز رَه وَ وُ بز گوای بز شیر بده تا شیرَ بدُم وَ دالو ، دالو دُمُمَ  بده،  بز ایگو سیم علف بیار تا شیر بِدُم ، روُه تی زمین رَه گو ای زمین  علف بده تا علفُ بدم وَ بز شیر بده مُو شیر بدم وَ دالو ، دالو دُمُمَ بدَه ،زمین  گو ای کار کمی خرج داره باید وَمُو او بدی تا مو در عوض وَ تو علف بِدُم .

     روُوَه تی چشمه رَه گو ای چشمه او بده تا اونَه وَ زمین بدم زمین علف بده ، علفَ وَ بز بدم بز شیر بده مو شیرَ و دالو دمبُم بده ، چشمه گو دُوَری جُوُن بیا ایرو سی مو بخوونه.

       رَه تی دُوَر گو ای دُوَر زیبا بیا سر چشمه آواز بخُون تا چشمه و مو او بده اَوَنه وَ زمین بدم زمین و مو علف بده علف وَ بز بدم  بز و مو شیر بده شیر بدم وَ دالو دمبُم بده ، دُوَر  گو ای روُوَه مو احتیاج وَ گالش دارم.

        رَه تی آهنگر گو ای آهنگر گالش بده گالش هم و دُوَر بدم دُوَر بیا سر چشمه آواز بخونه چشمه او بده اَونَه بدم وَ زمین ، زمین علف بده علفَ بدم وَ بز ، بز شیر بده ، شیرَ بدم و دالو ، دالو دُمِم بده . آهنگر گو چند تا تخم مرغ سیم بیار تا گالش سیت درست کنم.

         روُوَه تی مرغ رَه گو ای مرغ تخم بده تا تخمَ وَ آهنگر بدم آهنگر گالش درست کُنِه تا و دُوَر بدم دُوَر بیا سر چشمه آواز بخونه چشمه او بده اَونَه بدم وَ زمین ، زمین علف بده علفَ بدم وَ بز ، بز شیر بده ، شیرَ بدم و دالو ، دالو دُمِم بده ، مرغ گو باید سیم گندم بیاری تا تخم بدُمِت. 

         خلاصه پیش تاپوی گندم رَه گُد ای تاپو گندم بده تا گندمَ و مرغ بدم تخم بده تخم وَ آهنگر بدم آهنگر گالش درست کنه گالش و دُوَر بدُم دُوَر بِرَه سرچشمه آواز بخونه چشمه او بده اونه وَ زمین بدم زمین علف بده علفَ وَ بز بدم بز شیر بده شیرَ وَ دالو بدُم دالو دُمُمُ بده.

         تاپو گندم دا گندم وَ مرغ تخم نِها ، تخمَ وَ آهنگر دا آهنگر گالش درست کِرد وَ دُوَر دا دُوَر آواز خوند چشمه اَو دا اونه وَ زمین دا زمین علف دا علف وَ بز دا بز شیر دا شیر وَ دالو دا دالو دُمبش دا و از این ولایت رَه.

امیدوارم لذت برده باشین ....

 مردِ ایل و ابید برنیله سوار                                   سه بهون مَیلِسی کردِه مهار

قالی یَل سُر وسبید کِردِن وَ دار                             مَشکِ دو آویزه کردِن برمَلار

   قالی دسباف بی تندارشون                      توف شیرین، توف نمکی جاوارشِون

  وارچلی ، چُل بَرد و ناهموار بی                          وار کُنوری، تَک کُنارش دار بی

وار برفی، برف وریشون اینَها                                آسمونش سایه ریشون اینَها

قاشَ چار قاشَل پرَ مندال بی                            اُوِ مالش وامنهِ کندالَ بی

   برد قیلونی و بردش ناز           بز فرازش کوگ سُر پرواز کرد

وار دراز هم با بهونل ساز کرد                       با مهور و کُه کمر دمساز کرد

وار پا تاسل چِقَد خَشوار بی                        وار پری هم سُوز و هم خَش بار بی

وار انبوری ابارش پَتی                                    سالها ایبوی نکردیم وش هَتی

اُو چشمه اُو هلال بید آفیت                         اُو رَزک هم بید شفای عاقبت

اُو پاک اُو رزک سرداب بی                        وَخت چاس هم سرد و چی برفاب بی

از کمر گیرم سراغ مالَ لَِه                                   گود میر زایَل و هم پا تا سَلهَ

باد یاد خیرشان، کاشکی یه روز                       وار کهنه نو کنیم کاشکی یه روز

برنودر زمانی که اسلحه موجود در دست عشایر عمدتاً تفنگ اِنفیلد انگلیسی و موسین ناگانت روسی بود، تفنگی پا به میدان نبرد گذاشت که از لحاظ کارایی و عملکرد، حقیقتاً یک سر و گردن از رقبایش بالاتر بود

  تش و جونم اینه او جاوار ایل سرافرازم        از غم برنو بلند داغ دلی صد ساله داروم

 برنو کوتاه با نام چکی وی زد ۳۳ مدل کوتاه‌تر و سبک‌تر برنو است که تولید آن از سال ۱۹۳۳ آغاز شد و تفاوت جزئی با سلاح سازمانی ارتش آلمان در جنگ جهانی دوم یعنی ماوزر ۹۸K (برنو متوسط) دارد. در این مدل وزن سلاح از ۴٫۲ به ۳٬۳۵ کیلو و طول آن از ۱۱۰ سانتی‌متر به ۱۰۰ سانتی‌متر کاهش یافته‌است. برنو کوتاه نسبت به نمونه های بلند و متوسط، دارای لگد و صدای بیشتری است و در مسافت های بالاتر هم افت گلوله بیشتری دارد. در واقع امتیاز اصلی برنو کوتاه، حمل و نقل آسان آن می باشد.

تا قبل از سال ۱۳۰۹ در نیروهای مسلح ایران تفنگ‌های مختلفی شامل مدل‌های مختلف تفنگ‌های ماوزر آلمانی، تفنگ‌های نوغان روسی و انفیلد و دیگر تفنگ‌های انگلیسی کاربرد داشت. رضا شاه که به خطرات استفاده سربازان از تفنگ‌های متفاوت آگاه بود تصمیم به انتخاب یک سلاح سازمانی برای ارتش ایران گرفت، در روز هفتم بهمن ماه ۱۳۰۹ (۲۷ ژانویه ۱۹۳۰) درپی یک بررسی طولانی، رضا شاه که فرمانده کل نیروهای مسلح بود موافقت کرد که یکی از مدل‌های «ماوزر» پس از یک دوره آزمایش چندساله، تفنگ رسمی ارتش ایران شود. این آزمایش روی ماوزرهای «وی‌زی ۲۴» (VZ24) ساخت سال ۱۹۲۴ چکسلواکی صورت گرفت و ستاد ارتش در سال ۱۹۳۴ (۱۳۱۳) به آن نمره قبولی داد. کارخانه ماوزر بعداً شعبه خود را در شهر «برنو» واقع در ایالت موراویای چکسلواکی دایر کرد و دولت ایران که مشتری کمپانی «اشکودا» بود ترجیح داد که تفنگهای ماوزر ساخت شهر برنو را خریداری کند. از آن پس در ایران نام «برنو» بر تفنگهای ماوزر گذارده شد که پنج تیر و تک تیر بودند. از دهه ۱۹۴۰، ایران خود دست به ساختن برنو زد و آن را در کارخانه‌های تسلیحات (معروف به مسلسل‌سازی واقع در نزدیکی دوشان تپه) تولید کرد.

برنو آنچنان مدل موفقی بود که با گذشت سالها حتی مدلهای باقیمانده در اسلحه‌خانه‌های ارتش ایران در اواخر جنگ ایران و عراق هنگامی که سایه فقر بر ارتش ایران گسترده شده بود، به عنوان سلاح تک تیرانداز همانند جنگ اول و دوم جهانی مورد استفاده قرار گرفتند.

مدلی که در ایران با نام برنو شناخته می‌شود مدلیست که به سفارش ارتش ایران ساخته شده بود. این سلاح با توجه به دقت بسیار بالا حتی امروزه نیز مورد توجه تیراندازان و شکارچیان قرار دارد. امروزه مدل بهینه‌سازی شده و مدرن همین سلاح گلوله‌زنی برای استفاده شخصی همانند شکار توسط ماوزر و دیگر کارخانه‌های اسلحه سازی ساخته می‌شود. زمانی که سلاح ام یک آمریکایی وارد خدمت ارتش ایران شد، ارتش بسیاری از سلاحهای برنوی باقیمانده را فروخت، برخی از آنها با مزایده وارد بازار داخلی شدند که هم اکنون نیر با وجود کارکرد دراز مدت همچنان در دست شکارچیان داخلی بسبب نبود سلاحهای جدید، می‌گردند و برخی نیز به خارج فروخته شدند و برخی بعنوان آهن پاره روانه صنایع فولاد شدند. امروزه بسیاری از کلکسیونرهای سلاح علاقمند خرید مدلهای آنتیک این سلاح هستند. نشانهایی که درست جلوی گلنگدن روی جان لوله قرار دارد حکایت از ارتشی دارد که آن سلاح در آن خدمت کرده، امروزه می‌توان در کلکسیونها سلاحهای برنوی متعلق یه ارتش ایران، عثمانی و امپراتوری آلمان را یافت.

همچنان که ذکر شد برنو مشتریان بسیاری در سراسر جهان دارد، بهمین سبب کارخانه اسلحه سازی ماوزر که هم اکنون تبدیل به کارخانهٔ اسلحه سازی با تولید مصارف شخصی شده، این سلاح را در انواع و کالیبرهای گوناگون می‌سازد. گراورها و قنداقهای آنها بسیار گوناگون بوده و برخی از آنها با گراورکاری‌های بی‌نظیری ساخته شده و با قیمتهای کلان هزاران دلاری مشتریان خاص خود را می‌یابند و برخی در ساده ترین شکل ممکن با قنداق پلاستیکی بدون گراور به قیمت چند صد دلار قروخته می‌شوند. در سلاحهای شکاری، علاوه بر مارک و جنس قلمکاریهای موسوم به گراور عمده تعیین کنندهٔ قیمت سلاح می‌باشد.

در میان برنوهای ایرانی، مدل های ساخت ۱۳۰۹ و ۱۳۱۷ از اهمیت و قابلیت‌های بالاتری برخوردار هستند مخصوصاً نمونه برنو متوسط ۱۳۱۷ که دارای کیفیت ساخت بهتری است بطوریکه بعنوان مثال ستون درجه تخمین مسافت آن از سیصد متر شروع می شود. به عبارت دیگر تفنگ تا فاصله سیصد متری افت گلوله ندارد. البته مدلی قدیمی تر از این اسلحه وجود دارد که نقش شاهینی در حال پرواز را برخود دارد و ورود آن را به سال ۱۲۹۸ و توسط میرزا کوچک خان نسبت می‌دهند.

برنو برای عشایر لر یادآور یاوری باوفا و کارآمد در موقعیت های سخت زندگی، از تأمین امنیّت خانواده و دامهایشان گرفته تا دوران سخت مبارزه بر علیه سیاست های ضد عشایری رضاشاه پهلوی است. تا جاییکه نام برنو عجین شده با فرهنگ ایلیاتی لرها است.

در ۱۵ کیلومتری بخش قلعه ریسی در شهرستان کهگلویه واقع شده است. یکی از مشهورترین بقاع متبرکه کشورمان می‌باشد که از زمان‌های گذشته مورد توجه مردم با ایمان ایل بزرگ بهمئی می باشد و مکانی برای تمسک و توسل اهل معرفت بوده است.

نقل کرده‌اند: چند سال قبل، زائرین آن بزرگوار راهی سخت و کوهستانی را با پای پیاده و یا استفاده از چارپایان طی می‌نمودند، اما امروزه وجود جادة آسفالته، وسایل حمل و نقل عمومی و امکانات رفاهی موجب گردیده تا زوار بیشتری توفیق زیارت آن حضرت را پیدا کنند. به طوری که در طول شبانه‌روز حدود صدها نفر به این مکان مقدس زیارتگاهی وارد می‌شوند و شب را در این محل بیتوته می‌کنند.

  شجرنامه امام زاده سید محمود

در مجموع آنچه قرائن و گفتار و شواهد تاریخی و بیشتر منابع و کتب انساب می‌توان نتیجه متقن و معتبر گرفت، نسب‌نامه امامزاده علی سادات و امامزاده محمود مشهور به سید محمید با هفت الی هشت واسطه به ترتیب ذیل به حضرت امام محمد تقی‌الجواد (ع) منتهی می‌گردد:

« … امامزاده محمد محمود مشهود به سید محمید بن ابوعبدالله احمد ابن ابوالحسن موسی نقیب ابن ابوعبدالله احمد النقیب ابن ابوعلی محمد الاعرج ابن ابو‌المکارم احمد بن ابی احمد موسی المبرقع بن الامام الجواد
محمد‌تقی (ع)…»

  نحوه بازسازی این امام زاده (سید محمید)

بوسیله بُلْدُزِر از بالای تپه خاکبرداری و به پشت سد ریخته شد که بدین‌وسیله سطحی نسبتاً وسیع به وجود آمد، در حالی که سمت جنوب آن خیلی پایین‌تر از سطح شمال بود، لذا با این وصف طرح نقشه ساختمان امامزاده عملی شد، آنگاه شخصی به نام مهندس فصحتی شیرازی از محوطه و محل کار دیدن نمود و دستور دادند که چون طرف جنوب قبر امامزاده چند متری پایین تر از سطح قبر است، باید پنج متر از سمت شمال از قبر فاصله گرفته شود، سپس خاکبرداری نمایند، با مساوی طرف سمت جنوب شود. با این عملِ خاکبرداری، قهراً قبر امامزاده بر بالای تپة کوچکی قرار می‌گیرد، در این صورت نقشه ساختمانی را در چهار طرف قبر امامزاده بنا نمایند که سقف آن مساوی قبر امامزاده شود به نحوی که پشت بام این ساختمان با قبر امامزاده هم سطح شود، آن وقت نقشه ساختمان امامزاده از گنبد و رواق و ایوان بر این سطح مصنوعی پیاده گردد. که این چنین هم قبر امامزاده در طبقه بالا، آن هم بر روی زمین طبیعی قرار گرفته، که در فاصله دور هر بیننده‌ای را به عَجَب وا می‌دارد که تاکنون در دنیا اتفاق نه افتاده است. که قبر در طبقه فوقانی آن هم روی زمین باشد.

به هر تقدیر نقشه جدید امامزاده پس از تسطیح کامل در وسعتی به ابعاد ۲۰ ۲۰ متر در طرح دو طبقه توسط مهندس فصحتی طراحی و پیاده و با زحمات فراوان احداث گردید.

درب ورودی هر دو طبقه بالا و پایین در جانب جنوب غربی ساختمان باز می‌شود، دو راه پله برای رسیدن به طبقه دوم به صورت موازی در حد فاصل دو متری یکدیگر ایجاد شده که در دو جانب آنها دو ایوان خوش ترکیب چهار ستونی با ارتفاع بلند که در زیر آنها در مسیر طول و عرض حجره‌های متعددی در ابعاد متفاوت به عنوان زائرسرا جهت اسکان موقت زائرین که یکی از این حجره‌ها مدفن حیدر نامی معروف به «حیدر سیاه» که در اواخر دورة افشاریه خادم امامزاده و در مجاور آن قبور کربلایی میر محمد و پسران، متولیان بعدی امامزاده (در اواسط دورة قاجاری تا اوایل انقلاب اسلامی
(۱۳۶۱هـ .ش) می‌باشند قرار دارد.

در پشت ایوان‌ها، یعنی طبقه فوقانی با وسعتی به ابعاد ۲۲ ۲۲ متر که علاوه بر حرم و رواق، دو اطاق در دو سمت جنوبی و شمالی قرار گرفته که یکی از آنها مخصوص ایاب و ذهاب جناب مستطاب آقا میر احمد تقوی حفظه‌الله متولی و کلید‌دار حرم و ضریح مطهر و ناظر در امور ساختمانی این زیارتگاه می‌باشد.

ساختمان طبقه بالا در جانب طول و عرض آن هر کدام ۱۰ پنجرة آلومینیومی از فاصله ۳۰/۱ سانتی‌متری کف تا سقف ساختمان تعبیه شده و در بین هر پنجره از آجرهای سه سانتی با بند‌کشی شیشه‌ای استفاده گردیده است.

همچنین قسمتی از دیواره‌های داخلی به همان فاصله فوق تا سقف از سنگ مرمر رنگی آذین‌بندی شده است. سقف شبستانها با گچ‌بری‌های جدید نازک‌کاری شده که در فاصله نزدیک به هم چندین لامپ مهتابی و پنکه سقفی و در چهار گوشه سقف، چهار لوستر خوشه‌ای لامپ ریزه آویزان شده است.

در وسط این شبستان طویل و عظیم گنبد‌خانه‌ای به ابعاد ۱۰ ۱۰ متر که در مرکز آن مرقد مطهر امامزاده محمود معروف به سید محمید (ع) قرار گرفته که بر بالای آن ضریحی از جنس برنز با روکش آب طلا به شکل مشبک چهار‌خانه‌ای قفل توپی محافظت می‌کند.

در چهار طرف این گنبد‌خانه چهار درب بزرگ چوبی دو لنگه بالا هلالی در ابعاد ۳ ۳متر و با قطر ۲۰ سانتی‌متر قرار گرفته که عظمت حرم را دو چندان زیبا جلوه داده است.

بر بالای ضریح مطهر گنبد خوش ترکیبی به سبک معماری دوره صفویه به ارتفاع ۱۲متر استوار گردیده که اسکلت‌بندی آن با تیرآهن نیم‌پهن انجام گرفته است. در داخل گنبدخانه به طور کامل با آینه‌کاری لوزی شکل تزیین شده که درخشش زیبایی را به ضریح و حرم بخشیده است.

در انتهای فوقانی گنبد در داخل، لوستری بزرگ از لامپ‌های متنوع کوچک به زنجیری آویزان است که بر تارک ضریح می‌درخشد. در ابتدای گردونه گنبد تعداد ۸ نورگیر ۱ ۱متر جاسازی شده که روشنایی زیادی را به فضای گنبد داده است.

بر سطح دیواره‌های داخلی شبستان در ضلع شمال دو کتیبه با کاشی فیروزه‌ای، و در دو سمت درب ورودی و بر بالای آنها تعداد ۹ پنجره در ابعاد ۱۲۰ ۲۵۰ سانتی‌متری تعبیه شده است. همچنین در سمت جنوب همین شبستان، تعداد دو عدد کتیبه سنگی یکی در سمت چپ مربوط به «شجره‌نامه امامزاده» دیگری در سمت راست «تقدیر و تشکر» از نیروهای مردمی و اداراتی که در جهات مختلف همکاری در این بنای نوساز را داشته‌اند، نصب شده است.

در حد فاصل این دو کتیبه درِ ورودی به بیرون و رواقها و صحن و حرم می‌باشد که از عظمت خاصی برخوردار است.

کف کامل طبقه بالا با سنگ مرمر فرش شده که بر روی آن تعداد ۲۴ تکه فرش ۱۲متری نفیس یک رنگ پوشش داده شده است.

بر روی سطوح بیرون چهارگوش حرم، در ارتفاع ۲ متری چهار کتیبه با کاشی هفت‌رنگ در ابعاد ۲ ۷۵/۱متر نصب شده که اسامی هفتاد و دو تن از شهدای کربلای معلی نوشته شده است.

تمام سطوح دیوار داخلی حرم و رواقها تا ارتفاع ۸۰/۱ سانتی‌متری با سنگ مرمر کار شده است، و در دو طرف هر درِ ورودی حرم از بیرون دو گلدستة کوتاه با ارتفاع ۲۰/۱سانتی‌متر با سنگ مرمر سبز با طرح گلدانی کار شده است، که زیبایی خاصی را به ورودی‌‌ها داده است. در همین فضا تعداد ۴ عدد حایل بین زن و مرد در رواق و ۲ حایل در حرم با چوب گردوی رنگ قهوه‌ای کاشان تهیه شده که در حال تهیه و نصب است.

روبروی همین حایل راه‌پله ورودی متصل به دو ستون ایوان با عرض ۶ و ارتفاع ۸متر با ۲۳ پایه از کف طبقه اول تا ابتدای ورودی رواق با شیبی هموار ایجاد شده که عبور و مرور زوار را راحت‌تر کرده است. در وسط دو راه‌پله فضای خالی جهت روشنایی و در دو طرف آنها در قسمت زیرین ساختمان، تعداد چهار اطاق ۴ ۳ و ۴ ۶ متر و یک حال ۴ ۷ متر مضاف بر ۲۱ اطاق ۴ ۳ متر دیگر جهت اسکان زایرین وجود دارد که فعلاً خادم از آنها استفاده می‌کند.

در فاصله دو متری دو ستون جلو ایوان ورودی و راه‌پله‌ها، دو گلدسته به قطر ۶ و ارتفاع ۲۵ متر با اسکلت فلزی و بتون سخت بر پا شده که گنبد با قامت آن در وسط این دو گلدسته می‌درخشد. نمای بیرون گنبد و گلدسته‌ها که از کاشی معرق چند رنگ پوشش داده شده همراه با انبوه درختان جنگلی بلوط در سراب و نشیب کوهستان عظیم آن، فضای زیبایی را به طبیعت آن سامان بخشیده است.

در ضلع شمال‌غربی این زیارتگاه، متصل به کوه تعداد ۲۲ اطاق در دو طبقه جهت اسکان زائرین احداث شده که بوسیله پل ارتباطی با طبقه دوم ساختمان اصلی ارتباط دارد.

در سمت شمال این ساختمان، دکل مخابرات و انبار تأسیسات و منبع عظیم آبی و یک واحد ساختمان پنج اطاقه مربوط به انتظامات امامزاده قرار دارد که برخی هنوز در حال احداث است. در ادامه همین ساختمان، متصل به کوه یک باب ساختمان چند اطاقه در ابعاد ۱۷-۱۱ متر با مصالح آجر و سیمان در حال احداث است که به نقلی در آینده مورد استفاده روحانی و مبلغ امامزاده قرار می‌گیرد.

در ضلع شمال‌غربی مجاور ساختمان دو طبقه زائرسرا «چشمه معروف امامزاده
سید محمید» در شیبی ناهموار از درون کان گچ روان است که جدیداً آب آن با لوله‌کشی منظم در آب‌انبارهای مخصوص ذخیره می‌شود.

نقل کرده‌اند: این آب به دلیل اینکه از داخل گچ در می‌آید، باید تلخ باشد، اما بنا به کرامت امامزاده، شیرین و گوارا است.